یخچال ها یخی یکی از جاذبه های دیدنی است که گردشگران را به خود مجذوب می کند .یکی از مهم ترین آثار تاریخی شهرری یخچال کلین است که در حسن آباد قرار گرفته است.این یخچال که قدمت آن به دوره صفویه باز می گردد در ۵۰۰ متری بقعه شیخ کلینی واقع شده است.چالِه این یخچال به قطر ۸ متر و عمق ۳متر در دل خاک واقع شده است و ارتفاع گنبد آن ۱۰ متر می باشد.در این یخچال اتاقی کوچک با دو طاقچه وجود دارد که احتمالا مربوط به خدمه و کارکنان آن بوده است.مردم این منطقه از طریق بنا کردن این یخچال ، قبل از به وجود آمدن برق و یخچال ، به یخ دسترسی پیدا کرده اند.معماران این بنا که از خشت و گل و آجر ساخته شده است ، برای ساخت این بنا ابتدا سرد ترین بخش منطقه را پیدا کرده و سپس اقدام به ساخت بنا می کردند.
قطر دیوارهای بنا در پایین ترین بخش ضخامت بیشتری داشته است و در بخش های بالا به مراتب کمتر هم می شود.بعد از آن از طریق حصیر و یا هر چیز دیگری که می توانست به عنوان پوشش ، از آب شدن یخ جلوگیری کند استفاده می کردند.این ابتکار دانشمندان مسلمان زمانی در این منطقه از ایران و دیگر مناطق کشور استفاده می شد که هنوز در هیچ کجای دنیا مردم به طور غیر طبیعی به یخ دسترسی نداشتند.
ساکنان این منطقه در ماه های آخر سال برای ساختن یخ به وسیله دلو یا سطل و به صورت دستی یک لایه آب به قطر پنج تا ۱۰ سانتیمتر در مخزن یخچال می ریختند و چند روز صبر می کردند تا آب موجود در مخزن یخچال یخ ببندد. احتمال می رود پس از یخ بستن آب، لایه ای از گونی یا حصیر روی سطح آبی که منجمد شده قرار می دادند و سپس اقدام به ریختن آب بر روی سطح یخ زده می کردند و مجدداً چند روز صبر می کردند تا آب یخ ببندد و دوباره روی سطح یخ لایه یا عایقی قرار می دادند تا در تابستان و هنگام خرد کردن یخ به قطعات کوچکتر و توزیع بین مردم، قطعات آن متلاشی و ضایع نشود.این روند آنقدر ادامه می یافت تا محیط چال یخچال پر می شد، سپس با الیاف گیاهی که به صورت عایق عمل می کرد روی یخ را می پوشاندند تا مانع آب شدن یخ شود و در فصول گرم سال از این یخ استفاده می کردند.
این یخچال ها معمولاً در نزدیکی قنات هایی قرار داشت که کار سر ریز کردن آب درون آن نیز خیلی مشکل نباشد، البته روش دیگر برای ساختن یخ، پر کردن چال از برف بوده است که این روش معمولاً در مناطق دیگر اعمال می شد.شخصی به نام میراب که در یخچال فعالیت می کرد و کار نگهبانی و انجام امور تهیه و درست کردن یخ را بر عهده داشت، در فصول گرم سال یخ را قطعه قطعه می کرد و به تناسب جمعیت و تعداد افراد هر خانوار سهمیه یخ آنها را در اختیارشان قرار می داد.
یخ های تولیدی به قشر خاصی اختصاص نداشت و عامه مردم به صورت یکسان از آن بهره می بردند و تنها تفاوت آنها میزان حق الزحمه یا دستمزدی بود که به تناسب میزان یخی که دریافت می کردند حق شارژ و یا حقوق به متصدی یخچال پرداخت می شد.این بنا به صورت خودیاری و مردمی ساخته شده و هیچ سنگ نبشته و مدرک و مستندی در دست نیست که بتوان تشخیص داد این بناها توسط چه کسانی ساخته شده است، اما اینگونه به نظر می رسد که به عنوان یک بنای عمومی مورد استفاده قرار می گرفته است.
